ChatGPT gebruiken: mogelijkheden, tips, trucs en nog veel meer - c't (2025)

ChatGPT van OpenAI is een geavanceerd taalmodel dat is ontwikkeld met behulp van enorme hoeveelheden (online) tekst. Deze AI-chatbot kan ingezet worden voor het beantwoorden van vragen en het uitvoeren van uiteenlopende taken.

Door gebruik te maken van patronen en inzichten die het tijdens de trainingsfase heeft opgedaan, genereert ChatGPT passende reacties. In dit artikel delen we praktische tips om het maximale uit deze AI-tool te halen en lichten we toe wat je allemaal over ChatGPT moet weten.

Gratis informatie en tips over ChatGPT en andere kunstmatige intelligentie ontvangen?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Je kunt ChatGPT gratis gebruiken, maar er zijn enkele beperkingen. Zo heb je toegang tot GPT-4o, maar met een lagere snelheid en mogelijk beperkingen op het aantal berichten dat je kunt versturen in een bepaalde periode. Ook kun je tijdens drukke tijden te maken krijgen met wachttijden. Gratis gebruikers ervaren ook vaker dat ChatGPT niet werkt.

Wil je een snellere en onbeperkte versie van GPT-4o? Dan kun je upgraden naar ChatGPT Plus of eventueel een nieuwe Pro-versie. Abonnees van Plus profiteren van snellere reacties, betere prestaties tijdens drukke periodes en krijgen vaak als eerste toegang tot nieuwe functies. OpenAI blijft voortdurend verbeteringen doorvoeren, waardoor premium gebruikers meestal eerder toegang krijgen tot de laatste updates.

Als je van plan bent om ChatGPT te gebruiken, dan zul je daar een account voor nodig hebben. Gelukkig hoef je er niet per se een aan te maken. Je kunt namelijk ook gewoon inloggen met je Google of Microsoft account als je die hebt.

Nadat je een account hebt aangemaakt/ingelogd bent, kun je van start gaan met ChatGPT gebruiken door de chatbot in je browser te gebruiken of te downloaden als app via de officiële Microsoft Store. Nu kun vragen stellen via de tekstinvoer waarbij de ChatGPT bot je een reactie zal geven op basis van de informatie waarover het is getraind. Zorg ervoor dat je je vragen zo specifiek mogelijk probeert te stellen. Probeer hierin ook om zoveel mogelijk context te geven aan ChatGPT zodat die de chatbot helpt bij het beantwoorden van je vraag.

Vraag je je af wat je allemaal kunt doen met ChatGPT? Hieronder hebben we een aantal voorbeelden op een rijtje gezet waarvoor je ChatGPT kunt gebruiken.

ChatGPT gebruiken in het Nederlands

Je zou denken dat ChatGPT volledig in het Engels werkt aangezien de menu’s ook in het Engels zijn. Gelukkig is dit niet het geval. Het makkelijkste is om bij je eerste vraag “reageer in het Nederlands” te vermelden. Vervolgens onthoudt de ChatGPT chatbot dit en kun je voortaan gewoon alles in Nederlands vragen en zelfs in het Nederlands een antwoord krijgen.

ChatGPT heeft de capaciteit om context te begrijpen

ChatGPT begrijpt de context van een gesprek, in tegenstelling tot veel chatbots en ”slimme assistenten” zoals Google Assistant & Siri. Zo kun je vragen aan ChatGPT om een samenvatting van je tekst te geven. Niet tevreden met de samenvatting omdat die te lang is? Geen probleem. Vraag dan om hem korter te maken. ChatGPT begrijpt wat je bedoelt en zal de samenvatting herschrijven en korter maken.

ChatGPT kan je vraag en de opdracht onderscheiden

Je kunt aan ChatGPT een vraag stellen waarbij je een stuk(je) tekst plakt in het chatvenster waar ChatGPT iets mee moet doen. Zo kun je bijvoorbeeld vragen of het een liedje voor je kan schrijven met bijvoorbeeld de woorden ”c’t magazine”. De ChatGPT bot weet dat hij aan de slag moet met het maken van een liedje met de woorden ‘c’t magazine’ erin verwerkt. De chatbot heeft dus de capaciteit om de opdracht en de tekst van elkaar te onderscheiden.

ChatGPT kan je vraag in meerdere stijlen beantwoorden

Wist je dat je de ChatGPT bot kunt gebruiken om een antwoord te krijgen in verschillende stijlen? Heb je een gedichtje nodig? Geen probleem! ChatGPT kan dit voor je regelen als je aangeeft dat het bericht een gedicht moet zijn dat je van ChatGPT wilt krijgen.

ChatGPT kan je helpen bij het programmeren

Loop je vast tijdens het programmeren en weet je niet hoe je verder moet? Zelfs hierbij kan ChatGPT je helpen. Zo kun je ChatGPT gebruiken om je code aan te vullen. Hou hierbij wel rekening dat de code over het algemeen niet echt efficiënt geschreven is maar, uiteindelijk gaat het om het resultaat en vaak werkt het wel!

De kennis van ChatGPT

Iets wat belangrijk is om te onthouden is dat de informatie van ChatGPT maar loopt tot 2021. Hierdoor kan het voorkomen dat je verkeerde informatie krijgt over bijvoorbeeld de RTX 4090 videokaart van Nvidia. Ook kan het zijn dat Chat GPT geen informatie heeft over recente gebeurtenissen. Dit is dus wel iets waar je rekening mee moet houden als je iets gaat vragen aan ChatGPT.

Gratis informatie en tips over ChatGPT en andere kunstmatige intelligentie ontvangen?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Sinds de release van GPT-4 kan ChatGPT afbeeldingen maken met behulp van het geïntegreerde DALL-E. Om dit te kunnen realiseren, heb je echter wel een ChatGPT Plus abonnement nodig.

Indien je al beschikt over een ChatGPT Plus abonnement, dan is het gewoon een kwestie van vragen of ChatGPT een specifieke afbeelding voor je kan genereren. Hou er wel rekening mee dat hoe meer details je geeft, hoe beter ChatGPT de afbeelding kan maken.

Zoals al aangegeven hierboven kan ChatGPT voor een breed scala aan toepassingen worden gebruikt, zowel voor persoonlijk als professioneel gebruik. Hier zijn enkele manieren waarop je ChatGPT kunt inzetten:

• Informatie: je kunt ChatGPT gebruiken om vragen te stellen over uiteenlopende onderwerpen, zoals wetenschap, geschiedenis, technologie en nog veel meer. ChatGPT kan helpen bij het verstrekken van uitleg, samenvattingen en gedetailleerde antwoorden op je vragen.
• Schrijfhulp: of je nu hulp nodig hebt bij het schrijven van e-mails, artikelen, essays of creatieve verhalen, ChatGPT kan assisteren bij het formuleren van teksten, het verbeteren van de grammatica en het aanbieden van stijlsuggesties.
• Programmeerondersteuning: voor ontwikkelaars en programmeurs kan ChatGPT helpen bij het debuggen van code, het bieden van programmeringstips en het verstrekken van voorbeelden van code in verschillende programmeertalen.
• ChatGPT als hacking-tool: helaas is het ook mogelijk om ChatGPT in te schakelen als hacking-tool. Gelukkig lukt dit niet altijd even simpel maar toch is wel het mogelijk.
• Taal leren: ChatGPT kan worden gebruikt als een interactief hulpmiddel voor het leren van talen, waarbij je in gesprekken kunt oefenen en feedback kunt krijgen op grammatica en uitspraak (in tekstvorm).
• Entertainment: je kunt ChatGPT gebruiken voor entertainmentdoeleinden, zoals het genereren van grappen, verhalen of het spelen van tekstgebaseerde games.
• Zakelijke toepassingen: voor zakelijke gebruikers kan ChatGPT helpen bij het genereren van zakelijke rapporten, het analyseren van gegevens, het bieden van marktinzichten en het ondersteunen van klantenservicetaken.
• Educatieve doeleinden: studenten en leerkrachten kunnen ChatGPT gebruiken als educatief hulpmiddel, voor het verkrijgen van uitleg over complexe concepten, hulp bij huiswerk en het genereren van educatief materiaal.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van hoe ChatGPT kan worden gebruikt, in principe zijn er tig andere opties waar je deze AI-bot van OpenAI voor kunt inschakelen.

Lange tijd kon je alleen ChatGPT gebruiken via je browser, omdat OpenAI aanvankelijk geen app had uitgebracht voor iOS of Android. Daar is nu echter wel verandering in gekomen.

Er is nu een officiële ChatGPT-app beschikbaar voor iOS die je kunt downloaden in deApple App Store, en er is ook een officiële ChatGPT-app voor Android die je kunt downloaden in de Google Play Store. Bovendien is de officiële ChatGPT-app voor iOS wereldwijd beschikbaar, inclusief in Nederland en België. Ook is er tegenwoordig een officiële ChatGPT-app voor Windows beschikbaar via de Microsoft store.

Wil je optimaal profiteren van ChatGPT? Dan is het belangrijk om doordacht prompts te formuleren. Hieronder vind je enkele richtlijnen om je vragen scherper en effectiever te maken:

• Geef duidelijke en nauwkeurige instructies. Beschrijf precies wat je wilt weten en vermijd vage termen. Als je een vergelijking wilt, vraag daar expliciet om.
• Gebruik korte zinnen die gemakkelijk te begrijpen zijn. Formuleer vragen helder en bondig om verwarring te voorkomen.
• Vermijd ja/nee vragen en bij voorkeur ook “wat is…” vragen, omdat ze vaak te algemene antwoorden opleveren. Stel in plaats daarvan vragen als “Hoe werkt X in de praktijk?” of “Welke voordelen heeft X ten opzichte van Y?”
• Gebruik woorden die gemakkelijk te begrijpen zijn en vermijd vaktaal en jargon, aangezien de chatbot dit mogelijk verkeerd kan interpreteren. Als je toch vaktermen gebruikt, geef dan kort de context of vraag om een uitleg in eenvoudige bewoordingen.
• Geef zoveel mogelijk context in korte zinnen, zodat de chatbot een beter antwoord kan geven. Noem bijvoorbeeld het doel van je vraag of de situatie waarin je een oplossing zoekt.
• Vermijd herhalingen, overbodige woorden zoals “eigenlijk,” “heel,” “gewoon,” en signaalwoorden zoals “dus,” “kortom,” “uiteindelijk,” omdat ze geen toegevoegde waarde hebben voor de bot. Formuleer direct en to-the-point, zodat je antwoord duidelijk en efficiënt blijft.
• Let op spelling en grammatica, omdat fouten van jou kunnen leiden tot fouten van de AI. Controleer je vraag voor je deze instuurt om interpretatiefouten te minimaliseren.
• Binnen een gesprek is er geen voorgaande context aanwezig, dus moet je deze opnieuw verstrekken. Stel daarom vervolgvragen in plaats van voor elke vraag een nieuwe conversatie te starten. Verwijs kort naar eerdere antwoorden als je verdere details wilt of een specifieke verduidelijking zoekt.
• Geef aan hoe je wilt dat de chatbot zich gedraagt. Wil je bijvoorbeeld dat het antwoord geeft als een Engels professor, IT-technicus of tennisleraar? Je kunt ook vragen om een bepaalde schrijfstijl, zoals formeel, informeel of vereenvoudigd voor beginners.
• Controleer feitelijke informatie altijd goed, aangezien ChatGPT op een bepaalde manier antwoord kan geven dat echt lijkt, zelfs als het geen kennis heeft van het onderwerp. Als je recente of betrouwbare informatie nodig hebt, vraag dan expliciet om verificatie of een online zoekopdracht.
• Vraag om een specifieke structuur als dat relevant is. Bijvoorbeeld een opsomming, een vergelijkingstabel of een stappenplan om een overzichtelijk antwoord te krijgen.
• Gebruik referentiekaders om het antwoord specifieker te maken. Vraag bijvoorbeeld: “Kun je dit uitleggen met een vergelijking met X?” of “Hoe werkt dit in verhouding tot Y?”
• Vraag om meerdere perspectieven als het onderwerp verschillende invalshoeken heeft. Bijvoorbeeld: “Hoe beïnvloedt deze technologie bedrijven, consumenten en overheden?”
• Vraag om recente informatie als het onderwerp snel verandert. Laat de chatbot een online zoekopdracht uitvoeren als je up-to-date details wilt.
• Vraag om bronnen of verificatie als de juistheid van de informatie belangrijk is. Bijvoorbeeld: “Kun je recente wetenschappelijke artikelen vinden over dit onderwerp?”

Door gebruik te maken van deze tips krijg je niet alleen betere antwoorden, maar leer je ook effectiever communiceren met ChatGPT.

ChatGPT is een handige bron voor schoolwerk en kan bijvoorbeeld helpen bij het controleren van spelling- en grammaticafouten. Daarnaast kun je de AI-chatbot gebruiken om teksten te structureren, ideeën te bedenken of ingewikkelde stof samen te vatten. Dit kan vooral nuttig zijn bij het voorbereiden van verslagen, presentaties of scripties. Je kunt ChatGPT zelfs vragen om een compleet essay te schrijven, maar houd er rekening mee dat het resultaat niet altijd foutloos zal zijn. De informatie die ChatGPT verstrekt, bevat soms onjuistheden, deels omdat de trainingsgegevens niet volledig up-to-date zijn. Daarom is het verstandig om ChatGPT als hulpmiddel te gebruiken in plaats van de AI al het werk te laten doen.

Daarnaast bestaat de kans dat docenten herkennen wanneer je ChatGPT hebt gebruikt. Hoewel dit niet altijd het geval is, is het verstandig om voorzichtig te zijn. Op veel scholen wordt het gebruik van AI-tools als ChatGPT als fraude beschouwd, dus het is belangrijk om hier rekening mee te houden. Dit betekent echter niet dat je de chatbot helemaal niet kunt gebruiken, maar wel dat je het op een slimme en verantwoorde manier moet inzetten. Een goede manier om dit te doen is door ChatGPT te gebruiken als een interactieve studiepartner. Je kunt bijvoorbeeld vragen stellen over een onderwerp, moeilijke concepten laten uitleggen in eenvoudige taal of jezelf laten overhoren met quizvragen.

Ondanks de voordelen van ChatGPT is het belangrijk om kritisch te blijven. De chatbot kan soms verouderde of onjuiste informatie geven, en niet alles wat het genereert is origineel. Teksten kunnen soms oppervlakkig of algemeen overkomen, vooral bij complexe onderwerpen waarbij persoonlijke inzichten belangrijk zijn. Daarom is het verstandig om je eigen stijl en kennis toe te voegen aan een tekst die met behulp van ChatGPT is gegenereerd. Zo zorg je ervoor dat je werk niet alleen correct, maar ook authentiek blijft.

Daarnaast moet je ook letten op privacy en verantwoordelijkheid. Alles wat je invoert in ChatGPT wordt verwerkt door een AI-model, dus het is verstandig om geen persoonlijke of vertrouwelijke informatie te delen. Verder is het belangrijk om altijd zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor je werk en niet blindelings op AI te vertrouwen. Gebruik ChatGPT om je werk te verbeteren en je leerproces te ondersteunen, maar zorg ervoor dat jij degene bent die de controle houdt.

Door ChatGPT op een slimme manier te gebruiken, kun je je schoolwerk efficiënter en makkelijker maken, zonder afhankelijk te worden van AI. Gebruik het als een hulpmiddel om je teksten te verbeteren, je begrip te vergroten en je leerproces te versnellen, maar blijf kritisch en controleer altijd de informatie. Zo haal je het maximale uit de chatbot zonder in de valkuilen te trappen.

In principe geldt hier hetzelfde als wanneer je ChatGPT voor school gebruikt. Hoewel dit mogelijk is, moet je toch enkele nadelen in gedachten houden.

De meest verstandige aanpak is om ChatGPT te zien als een ondersteunend hulpmiddel, in plaats van de AI alle taken te laten uitvoeren. Zo verklein je bovendien het risico dat de gegenereerde teksten onjuiste informatie bevatten.

Er zijn enkele zorgen rondom het gebruik van ChatGPT, vooral op het gebied van privacy, ethiek en maatschappelijke impact. Een van de belangrijkste aandachtspunten is privacy. De gegevens die worden gebruikt om deze AI-modellen te trainen, zijn vaak afkomstig uit openbare bronnen of van individuen die zich er mogelijk niet van bewust zijn dat hun informatie wordt gebruikt. Dit kan privacyrisico’s opleveren, vooral als gevoelige of persoonlijke gegevens zonder expliciete toestemming in de trainingsdata terechtkomen.

Naast privacy spelen ook ethische overwegingen een rol. ChatGPT is niet immuun voor het overnemen en reproduceren van onjuiste of discriminerende opvattingen die in de trainingsdata voorkomen. Hierdoor kan de AI onbedoeld bevooroordeelde of misleidende antwoorden geven, wat kan leiden tot ongewenste gevolgen voor bepaalde maatschappelijke groepen. Dit benadrukt het belang van kritisch denken en het controleren van de gegenereerde inhoud.

Ook de bredere impact op de samenleving roept vragen op. ChatGPT heeft het potentieel om de arbeidsmarkt te verstoren, bijvoorbeeld door het automatiseren van taken die voorheen door mensen werden uitgevoerd. Daarnaast zijn er zorgen over het misbruik van AI zoals ChatGPT door cybercriminelen, zoals het genereren van overtuigende phishing-e-mails of zelfs het ontwikkelen van malware.

Om deze risico’s te beperken, is het belangrijk om ChatGPT op een bewuste en verantwoorde manier te gebruiken. Controleer altijd de gegenereerde teksten en wees je bewust van de beperkingen en mogelijke valkuilen van AI. Hoewel ChatGPT een krachtig hulpmiddel is, blijft het cruciaal om zelf na te denken en informatie te verifiëren voordat je deze gebruikt.

Met de tips en trucs uit dit artikel over het gebruik van ChatGPT helpen we je goed op weg. Hopelijk ben je nu als lezer wijzer geworden over de mogelijkheden en beperkingen van de ChatGPT-bot en weet je waar je rekening mee moet houden.

Wil je meer lezen over AI of specifiek ChatGPT? Bestel dan zeker een van onze speciale edities:

Bestel de ChatGPT-special

Bestel de Alles over AI-special

Gratis informatie en tips over ChatGPT en andere kunstmatige intelligentie ontvangen?

Schrijf je in voor de nieuwsbrief:

Lees meer over Chat GPT en andere AI

• Chat GPT werkt niet? Zo omzeil je dat Chat GPT niet bereikbaar is!
• Google Gemini gebruiken: dit kun je allemaal met de chatbot van Google
• GitHub Copilot: dit moet je weten over deze AI-programmeerassistent

Elwin Hodžić(Web)redacteur bij c't.Ondanks de studie geschiedenis, altijd al een passie gehad voor alles wat met IT te maken heeft. Sleutelt in zijn vrije tijd graag aan pc’s, van de hardware tot het uitpluizen van de BIOS-instellingen om een pc zo optimaal mogelijk te laten werken.